Τα ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας μας
Τα Μυστήρια είναι εκείνες οι ιερές τελετές της Εκκλησίας μας, που αποτελούν αισθητά σημεία της θείας χάρης, μεταδίδουν στους πιστούς την ουράνια ευλογία, χαράσσουν βαθειά στο εσωτερικό των χριστιανών σωτηριώδεις συνέπειες, αναμορφώνουν ψυχικά τον άνθρωπο, τον μεταμορφώνουν σε καινή κτίση. Τα ιερά Μυστήρια είναι θεοσύστατα, δηλαδή τα συνέστησε ο ίδιος ο Χριστός. Η συνειδητή συμμετοχή όλων μας σε αυτά είναι απαραίτητη για την ένωσή μας με τον Θεό και τη σωτηρία μας.
Η σημασία των ιερών Μυστηρίων
Τα μυστήρια είναι ιερές τελετές της Εκκλησίας μας, που ιδρύθηκαν από τον ίδιο τον Χριστό. Παρέχουν στους πιστούς τη θεία χάρη και αποσκοπούν στην ευλογία ολόκληρης της ψυχοσωματικής υπόστασης του ανθρώπου. Τα ιερά μυστήρια είναι επτά:
- Το βάπτισμα ενσωματώνει το βαπτισθέντα στο σώμα της Εκκλησίας.
- Το χρίσμα σφραγίζει με τα χαρίσματα του Αγ. Πνεύματος τη νέα πνευματική ζωή που άρχισε με το βάπτισμα.
- Η μετάνοια – εξομολόγηση αποκαθιστά την πνευματική υγεία της ψυχής, την οποία χάνει ο άνθρωπος με την αμαρτία.
- Η θεία ευχαριστία τρέφει με το Σώμα και το Αίμα του Χριστού τα μέλη της Εκκλησίας, τα ενώνει εσωτερικά με τη θεότητα και τα θεοποιεί.
- Η ιεροσύνη παρέχει με τη χειροτονία τους λειτουργούς της Εκκλησίας.
- Ο γάμος δημιουργεί, ευλογεί και αγιάζει τη χριστιανική οικογένεια.
- Το ευχέλαιο παρέχει τη σωματική ίαση στα ασθενούντα μέλη της Εκκλησίας, αλλά και την πνευματική τους υγεία με την άφεση των αμαρτιών.
Υπάρχουν ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας μας που είναι υποχρεωτικά για όλους τους πιστούς. Αυτά είναι το Βάπτισμα, το Χρίσμα, η Εξομολόγηση και η Θεία Ευχαριστία. Υπάρχουν και εκείνα που δεν είναι υποχρεωτικά για όλους τους πιστούς. Αυτά είναι ο Γάμος, η Ιερωσύνη και το Ευχέλαιο.
Άλλα Μυστήρια της Εκκλησίας μας τελούνται μόνο μία φορά στον πιστό, και συγκεκριμένα το Βάπτισμα, το Χρίσμα και η Ιεροσύνη. Άλλα είναι επαναλαμβανόμενα στη ζωή του πιστού, και συγκεκριμένα η Εξομολόγηση, η Θεία Ευχαριστία και το Ευχέλαιο. Ο Γάμος είναι μη επαναλαμβανόμενο Μυστήριο, η Ορθόδοξη Εκκλησία μας ευλογεί την τέλεση ενός Γάμου και φιλανθρώπως επιτρέπει τη σύναψη δύο ακόμη.
- Το Βάπτισμα
- Το Χρίσμα
- Η Εξομολόγηση
- Η Θεία Ευχαριστία
- Ο Γάμος
- Το Ευχέλαιο
- Η Ιερωσύνη
- Οι προβαπτισματικές Ευχές της Εκκλησίας
Οι θεοσύστατες αυτές τελετές ονομάστηκαν μυστήρια για δύο λόγους. Πρώτον διότι, κατά τον Ιερό Χρυσόστομο, «έτερα ορώμεν και έτερα πιστεύομεν», δηλ. η Θεία Χάρη που μεταδίδουν είναι πραγματική, αλλά πνευματική, αόρατη στις φυσικές αισθήσεις. Δεύτερον, διότι δεν επιτρεπόταν να τα παρακολουθούν οι μη πιστοι ή οι ειδωλολάτρες, αλλά μόνον οί πιστοί. Τα αγία Μυστήρια της πίστεως δεν πρέπει να δίδονται σε ανθρώπους που ζουν βίο ασεβή, που τα χλευάζουν ή μπορεί να τα καταπατήσουν (Ματθ. ζ’, 6). Καί φυσικά τα Μυστήρια της Εκκλησίας μας είναι τελείως διάφορα από τα αρχαία ειδωλολατρικά μυστήρια ή από τα «μυστήρια» που υπάρχουν σε σύγχρονες θρησκείες ή αιρέσεις.
Όλα τα Μυστήρια μεταδίδουν τη μία Θεία Χάρη, το καθένα με ειδική τελετή και είναι αναγκαία για τη σωτηρία μας. Παρέχουν στους πιστούς τη θεία χάρη και αποσκοπούν στην ευλογία ολόκληρης της ψυχοσωματικής υπόστασης του ανθρώπου. Είναι τα φανερά σημεία δια μέσου των οποίων μεταδίδεται στον άνθρωπο η ευλογία του Αγίου Πνεύματος. Όλα τα Μυστήρια συνδέονται στενά με το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.
Για να είναι έγκυρο και «κανονικό» ένα Μυστήριο, σύμφωνα με την Αποστολική παράδοση, είναι αναγκαία τα έξης στοιχεία:
- Ο «κανονικά» χειροτονημένος τελετουργός (Ιερέας ή Επίσκοπος).
- Τα αισθητά σημεία, δηλ.η ύλη του Μυστηρίου, που ποικίλλει ανάλογα με το Μυστήριο.
- Η ειδική Ιερολογία, δηλ. τα ειδικά για το καθένα Μυστήριο λόγια.